دل نوشته های طلبه

سوره آل عمران آیه 92
«لَنْ تَنالُوا الْبِرَّ حَتَّى تُنْفِقُوا مِمَّا تُحِبُّونَ وَ ما تُنْفِقُوا مِنْ شَيْ‏ءٍ فَإِنَّ اللَّهَ بِهِ عَليمٌ »
ترجمه :
نيكى را در نخواهيد يافت تا آن گاه كه از آنچه دوست مى‏داريد انفاق كنيد. و هر چه انفاق مى‏كنيد خدا بدان آگاه است.
مقدمه :
روشن است كه دست كشيدن از چيزى كه آن را دوست دارد و انفاق آن در راه خدا كار هر كس نيست و ايمانى محكم و عقيده‏اى راسخ مى‏خواهد و انسان بايد به درجه‏اى از ايمان برسد كه خوشنودى خدا را بر تمام چيزهايى كه نزد او محبوب و دوست داشتنى است ترجيح بدهد تا بتواند چنين كند. البته منظور آيه انفاق مال است آنهم مالى كه محبوب شخص است ولى مى‏توان آن را به بذل جان هم تعميم داد. بالاترين نيكويى آن است كه انسان از عزيزترين‏هاى خود در راه خدا دست بردارد همانگونه كه امام حسين (ع) در كربلا و روز عاشورا كرد.
نكات تفسيرى:
1-شرایط رسیدن به مقام بر ونیکی
الف: انفاق از آنچه محبوب و مورد علاقه است
ب-از مال حلال و پاكيزه باشد«يا أَيُّهَا الَّذينَ آمَنُوا أَنْفِقُوا مِنْ طَيِّباتِ ما كَسَبْتُمْ وَ مِمَّا أَخْرَجْنا لَكُمْ مِنَ الْأَرْضِ وَ لا تَيَمَّمُوا الْخَبيثَ مِنْهُ ……»(بقره/267) اى كسانى كه ايمان آورده‏ايد، از دستاوردهاى نيكوى خويش و از آنچه برايتان از زمين رويانيده‏ايم انفاق كنيد، نه از چيزهاى ناپاك و بد…..
ج-انفاق بدون هيچ منت وآزارى باشد «يا أَيُّهَا الَّذينَ آمَنُوا لا تُبْطِلُوا صَدَقاتِكُمْ بِالْمَنِّ وَ الْأَذى»(بقره/264)
د-انفاق كننده انتظار مزد و قدرانى از طرف گيرنده انفاق را نداشته باشد«إِنَّما نُطْعِمُكُمْ لِوَجْهِ اللَّهِ لا نُريدُ مِنْكُمْ جَزاءً وَ لا شُكُوراً »(انسان/9)
ه-براى رسيدن به مقام نيكى لازم نيست همه دارايى انفاق شود بلكه با انفاق بخشى از آن نيز مى توان به مقام بِرّ رسيد «مِمَّا تُحِبُّون»مِن در مما تحبون براى تبعيض است.
2-آثار انفاق:
انفاق علاوه بر زدودن فقر و كمك به نيازمندان ارتقاى روحى و معنوى انفاق كننده را نيز در بر دارد زيرا چشم پوشى از چيزهاى مورد علاقه موجب شكوفايى روح سخاوت و گذشت شده و انسان را از قيد اسارت هاى مختلف مى رهاند.
3-داستان های شنیدنی در مورد عمل به این آیه:
1 -ابو طلحه انصارى، بيشترين درختان خرما را در مدينه داشت و باغ او محبوب‏ترين اموالش بود. اين باغ كه روبروى مسجد پيامبر صلى اللَّه عليه و آله واقع شده بود، آب زلالى داشت. رسول خدا صلى اللَّه عليه و آله گاه و بى‏گاه وارد آن باغ مى‏شد و از چشمه‏ى آن مى‏نوشيد. اين باغِ زيبا و عالى، درآمد كلانى داشت كه مردم از آن سخن مى‏گفتند. وقتى آيه نازل شد كه «لَنْ تَنالُوا الْبِرَّ حَتَّى …» او خدمت پيامبر رسيد و عرض كرد: محبوب‏ترين چيزها نزد من اين باغ است، مى‏خواهم آن را در راه خدا انفاق كنم. پيامبر صلى اللَّه عليه و آله فرمود: تجارت خوبى است، آفرين بر تو، ولى پيشنهاد من آن است كه اين باغ را به فقراى فاميل و بستگان خويش دهى. او قبول كرد و باغ را بين آنان تقسيم نمود.
2- مهمانانى بر ابو ذر وارد شدند، ابو ذر گفت: چون من گرفتارى دارم، شما خودتان يكى از شتران مرا نحر و غذا تهيه كنيد. آنها شتر لاغرى را انتخاب كردند. ابو ذر ناراحت شد و پرسيد: چرا شتر فربه و چاق را نياورديد؟ گفتند: آن را براى نياز آينده تو گذاشتيم. ابو ذر فرمود: روز نياز من روز قبر من است‏
3 -وقتى فاطمه زهرا عليها السلام را در شب عروسى به خانه شوهر مى‏بردند، فقيرى از حضرت پيراهن كهنه‏اى خواست. فاطمه زهرا عليها السلام همان جا به زنان اطرافش فرمودند دور من را بگيريد بعد پيراهن نوى عروسيش را از تن بيرون آوردند وانفاق كردند وخود با همان پيراهن كهنه به خانه امير المومنين عليه السلام رفتند.
منابع :
1-قرآن مجيد
2-تفسير كوثر-يعقوب جعفرى
3-تفسير نمونه-آيت الله مكارم شيرازى‏
4-تفسير نور-حجت الاسلام قرائتى